‘แป้งพิมพ์ผ้า’ เป็นหนึ่งในวัตถุดิบสำคัญที่อุตสาหกรรมสิ่งทอทั่วโลกใช้พิมพ์ลวดลายลงบนผืนผ้าแต่แป้งพิมพ์ส่วนใหญ่ที่ใช้งานในปัจจุบัน ‘มีสีเคมีเป็นส่วนผสม’ ซึ่งอาจมีสารพิษที่เป็นอันตรายต่อผู้ใช้งาน และก่อให้เกิดสารพิษตกค้างในสิ่งแวดล้อมได้ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) พัฒนา ‘Magik Color แป้งพิมพ์ผ้าจากสีธรรมชาติ’ เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้ประกอบการลดการใช้สารเคมี โดยผลิตภัณฑ์นี้มีการนำจุดแข็งเรื่องความหลากหลายของทรัพยากรชีวภาพในประเทศไทยมาใช้สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ ‘ให้มีสีสันสดใส หลากหลายเฉดสี’
ปัจจุบันแป้งพิมพ์ผ้าจากสีธรรมชาติมี 6 เฉดสี ประกอบด้วย ‘สีน้ำตาลเหลือง’ จากเปลือกต้นโกงกางและเปลือกผลชาน้ำมัน ‘สีแดงและชมพู’ จากครั่ง ‘สีเหลือง’ จากใบมะม่วงและดอกดาวเรือง ‘สีน้ำตาล’ จากดอกดาวเรือง และ ‘สีเทาดำ’ จากผงถ่าน โดยวัตถุดิบที่นำมาใช้สกัดผงสีเป็นวัตถุดิบที่ผลิตได้ภายในประเทศ โดยเปลือกต้นโกงกาง เปลือกผลชาน้ำมัน และผงถ่าน เป็นขยะที่ได้มาจากอุตสาหกรรมอาหาร
การสกัดผงสีจากวัตถุดิบธรรมชาติมาใช้ผลิตผลิตภัณฑ์ ทำให้ในภาพรวมสามารถช่วยลดสัดส่วนสารเคมีในผลิตภัณฑ์ได้มากกว่าร้อยละ 20 ขณะที่องค์ประกอบอื่น ๆ ที่เป็นสารเคมีล้วนผ่านการทดสอบเพื่อรับรองความปลอดภัย ปัจจุบันผลงานแป้งพิมพ์สีธรรมชาติอยู่ในสถานะพร้อมถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่ผู้ประกอบการที่สนใจ โดยทีมวิจัยได้เริ่มดำเนินการขยายผลสร้างการรับรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ทางเลือกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมแก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนและผู้ประกอบการรายย่อย (SMEs) แล้วด้วย
แป้งพิมพ์สีธรรมชาติเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ที่พัฒนาขึ้นภายใต้แนวคิดโมเดลเศรษฐกิจบีซีจี ที่มุ่งเน้นส่งเสริมให้ผู้ประกอบการหันมาลดการใช้สารเคมี และพัฒนาผลิตภัณฑ์สิ่งทอที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ขณะเดียวกันการพัฒนาสีจากธรรมชาติยังเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่ทรัพยากรชีวภาพที่เป็นจุดแข็งของประเทศไทย รวมถึงช่วยต่อยอดผ้าทอไทยให้มีสีสันสวยงามหลากหลายเป็นเอกลักษณ์ มีความทันสมัย และตอบโจทย์กระแสแฟชั่นโลกที่กำลังปฏิวัติอุตสาหกรรมสู่ความยั่งยืน
ผู้ประกอบการที่สนใจรับถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตแป้งพิมพ์สีธรรมชาติในระดับอุตสาหกรรม หรือสนใจทดลองใช้ผลิตภัณฑ์แป้งพิมพ์สีธรรมชาติ ติดต่อได้ที่ คุณชนิต วานิกานุกูล งานประสานธุรกิจและอุตสาหกรรม ฝ่ายพัฒนาธุรกิจ เอ็มเทค สวทช. โทร 0 2564 6500 ต่อ 4788 หรือ อีเมล chanitw@mtec.or.th
